به گزارش خبرگزاری ریتم؛ امید جلیلی، آهنگساز، ترانهسرا و خوانندهی جوان موسیقی پاپ که اصالتی بختیاری دارد و در حال حاضر ساکن اتریش است، در یادداشتی به بررسی تفاوتهای موسیقی پاپ در ایران و کشورهای غربی پرداخته است. او با نگاهی تاریخی، اجتماعی و فنی، مسیر شکلگیری و توسعه موسیقی پاپ در دو بستر فرهنگی متفاوت را تحلیل کرده است.
در این یادداشت آمده است که موسیقی پاپ در کشورهای غربی از دهه ۱۹۵۰ میلادی، با ریشههایی در سبکهایی چون راک اند رول، جاز و بلوز آغاز شد و به تدریج جای خود را در فرهنگ عامه باز کرد. در مقابل، در ایران اگرچه موسیقی پاپ در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی رشد خوبی داشت، اما بعد از انقلاب ۱۳۵۷ با محدودیتهای گستردهای مواجه شد.
جلیلی یکی از اصلیترین تفاوتها را در حوزهی آزادی بیان میداند. در غرب، هنرمندان پاپ میتوانند آزادانه درباره عشق، سیاست، اجتماع و حتی موضوعات جنجالی بخوانند؛ اما در ایران، بسیاری از خوانندگان پاپ برای بیان مفاهیم موردنظرشان از زبان استعاره و نماد استفاده میکنند. با این حال، او تاکید میکند که در سالهای اخیر، فضای هنری ایران بازتر شده و آزادی عمل هنرمندان پاپ افزایش یافته است.
در بخش دیگری از این یادداشت، تفاوت در ساختار و تولید موسیقی پاپ مورد بررسی قرار گرفته است. موسیقی پاپ غربی با تنوع سبکها، ساختارهای پیچیده، امکانات تکنولوژیک و بازار حرفهای شناخته میشود. اما در ایران، هنرمندان با تلفیق سازهای سنتی با فرمهای مدرن، سبک منحصربهفردی را پدید آوردهاند که ریشه در فرهنگ بومی دارد.
جلیلی همچنین تفاوت در شیوههای پخش موسیقی را نیز برجسته میکند؛ در حالی که در غرب، پلتفرمهایی مانند یوتیوب، اسپاتیفای و رسانههای گسترده در اختیار هنرمندان قرار دارند، هنرمندان ایرانی همچنان به رسانههای فارسیزبان ماهوارهای، شبکههای اجتماعی، سایتها و بعضاً رسانههای غیررسمی وابستهاند.
او در ادامه با مقایسهای بین هنرمندان پاپ ایران و جهان، از مایکل جکسون، مدونا و تیلور سوئیفت بهعنوان نمادهای جهانی یاد میکند و در سوی مقابل، محسن چاووشی، محسن یگانه و محمد اصفهانی را از چهرههای برجسته موسیقی پاپ ایرانی میداند.
در بخش پایانی یادداشت، امید جلیلی تاکید میکند که تفاوت میان موسیقی پاپ در ایران و غرب، تنها به ساختار و محتوا محدود نمیشود بلکه در ذات شکلگیری و کارکرد اجتماعی آنها نهفته است. او کاهش کیفیت ترانهسرایی، مارکتیشدن موسیقی و کمتوجهی به محتوای اصیل را از مهمترین چالشهای پاپ ایران میداند.
با این حال، جلیلی معتقد است که نقش موسیقی پاپ، چه در ایران و چه در غرب، در شکلدهی به احساسات جمعی، بازتاب فرهنگ عمومی و روایت آرمانهای اجتماعی ملتها همچنان پررنگ و حیاتی است.