به گزارش خبرگزاری ریتم؛ نرگس ذاکر جعفری، عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان و پژوهشگر موسیقی در گفتگویی درباره بررسی روند برگزاری ۱۷ دوره جشنواره موسیقی نواحی گفت: جشنواره موسیقی نواحی ایران در طی این سال‌ها نتوانسته است پیوندی با جامعه و حتی جامعه موسیقی برقرار کند و شاهد گسستی عمیق بین این جشنواره و جامعۀ ایران هستیم. این گسست دوسویه است؛ از یک‌سو، برگزاری جشنواره موسیقی نواحی در این سال‌ها، در جامعه بازتابی نیافته و در حیات موسیقایی اقوام مختلف نقش چندانی ایفا نکرده و از طرف دیگر، تحولات موسیقیِ روز نواحی مختلف ایران از سوی جشنواره نادیده گرفته شده است.
وی ادامه داد: برپایی جشنواره موسیقی نواحی در فضایی منزوی و بدون اثرگذاری و اثرپذیری از جامعه به راه خود ادامه داده است. بنابراین از نظر بنده، جشنواره‌ای که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی کشور می‌توانست ابزاری قدرتمند برای حفظ و گسترش فرهنگ‌های موسیقی اقوام ایران باشد، نتوانست در انجام رسالت خود موفق عمل کند.
این پژوهشگر با بیان اینکه متاسفانه پس از هفده دوره برگزاری جشنواره موسیقی نواحی ایران، خروجیِ پژوهشی یا گزارش‌گونه این دوره‌ها منتشر نشده و در دسترس عموم و حتی دانشجویان موسیقی قرار نگرفته، بیان داشت: جشنواره‌های موسیقی در جوامع دیگر، در کنارِ رسالت فرهنگی خود، به یکی از بخش‌های صنعت موسیقی و گردشگری تبدیل می‌شوند که جشنواره موسیقی نواحی از این منظر نیز دستاوردی نداشته است. بنابراین در پاسخ به این پرسش که ساختار جشنواره از نظر من مورد قبول بوده یا خیر، متاسفانه ارزیابی مثبتی نخواهم داشت.
ذاکر جعفری عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان تصریح کرد: من در سال ۱۴۰۰ به‌عنوان یکی از اعضای شورای سیاستگذاری با جشنواره موسیقی نواحی ایران همکاری داشتم و پس از اعلام نام اعضای شورا، پیام‌های تبریکی دریافت کردم که تحولات مثبتی را با حضور افراد دانشگاهی و جدید نوید می‌داد ولی عملاً نه من و نه اعضای دیگرِ این شورا، نتوانستیم خارج از چارچوبِ تعریف‌شده حرکت کنیم و یا اینکه سیاست و بخش جدیدی به این چارچوب اضافه کنیم.
وی دربارۀ پیشنهادات در تغییر ساختار جشنواره نیز گفت: می‌توان تغییر ساختار جشنواره را در دو سوی این گسست تعریف کرد و پیوند بین جامعه و جشنواره موسیقی نواحی را از هر دو سو تقویت کرد که نیاز به بازنگری جدی سیاست‌گذاری‌ها در جهت فرهنگ‌سازی دارد. در مورد اثرگذاری جشنواره در جامعه، با وجود رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی جدید و طیف وسیعی از مخاطبان، ظرفیت گسترده‌ای برای معرفی جشنواره و ترویج موسیقی اقوام در جامعه وجود دارد و جشنواره می‌تواند فضاهای متنوعی را برای معرفی انواع موسیقی بومی، تجدید سنت‌های موسیقایی، بازسازی آیین‌های فراموش‌شده و غیره خلق کند. در این زمینه، نقش سازمان‌های مختلف ازجمله صداوسیما در پوشش خبری گستردۀ جشنواره بسیار مهم است.
این پژوهشگر با طرح سوالاتی درباره بررسی جشنواره موسیقی نواحی افزود: جشنواره در دوره‌های پیشین، چقدر در جامعه ایران بازتاب داشته است؟ چقدر باعث ایجاد انگیزه و علاقه در نسل جدید برای یادگیری انواع این موسیقی‌ها یا احیای آیین‌های موسیقایی شده است؟ پاسخ مأیوس‌کننده است. جشنواره حتی تأثیری بر زندگی هنری موسیقی‌دانانِ شرکت‌کننده نیز نداشته است. این در صورتی است که سیاست‌گذاری‌های برگزاری جشنواره‌ها در ایران اغلب با مفاهیمی مانند احیای سنت‌ها و حفظ اصالت فرهنگی پیوند خورده ولی صرفِ دعوت از هنرمندان و برگزاری اجرای صحنه‌ای توسط آنها کمکی به حفظ و احیای سنت موسیقی‌شان نکرده است. از سوی دیگر، موسیقی و سبک هنری مجریان موسیقی نواحی ایران به‌ویژه در سال‌های اخیر با تغییر و تحولاتی همراه شده است و جشنواره می‌تواند در بخش‌هایی از برنامه‌هایش به اتفاقات موسیقایی جامعه نیز نگاهی داشته باشد.
این عضو پیشین شورای سیاستگذاری جشنواره موسیقی نواحی اظهار داشت: در دهه‌های اخیر شاهد تغییرات متعددی در سازهای موسیقایی، تکنیک‌های اجرایی و سبک‌های موسیقی هستیم و نمی‌توان این بخش از اتفاقات موسیقایی را نادیده گرفت. امروزه در سه دانشگاه کشور، رشته موسیقی‌شناسی (اتنوموزیکولوژی) در مقطع کارشناسی‌ارشد تدریس می‌شود و مسئلۀ «تغییرات» به‌عنوان یکی از مباحث مهم اتنوموزیکولوژی در سرفصل دروس این رشته مطرح می‌شود و بخش‌هایی از پایان‌نامه‌های دانشجویان را به خود اختصاص داده است.
ذاکر جعفری در خاتمه خاطرنشان کرد: جشنواره موسیقی نواحی نمی‌تواند این امر روزِ جامعه را نادیده بگیرد. ارائۀ پژوهش‌هایی توسط پژوهشگران و دانشجویان در این زمینه و انتشار این پژوهش‌ها در قالب کتاب، مجموعه مقالات و گزارش‌ها می‌تواند در جشنواره دیده شود.
