به گزارش خبرگزاری ریتم؛ موسیقی سنتی ایرانی که بخشی از میراث ناملموس فرهنگی این سرزمین است، با وجود ثبت «ردیف‌های موسیقی ایرانی» در فهرست جهانی یونسکو، امروز با چالش‌هایی جدی مواجه شده است. پدرام جوادزاده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، در گفت‌وگویی تفصیلی، وضعیت کنونی این گونه موسیقایی، چالش‌های اساسی و نقش سند ملی موسیقی را مورد بررسی قرار داده است.
به گفته جوادزاده، گزارش‌های رسمی وزارت ارشاد و حوزه هنری از کاهش ۱۰ تا ۱۲ درصدی تولید آثار موسیقی ایرانی در سال‌های اخیر خبر می‌دهد. او این روند را نگران‌کننده می‌داند و بر این باور است که نه تنها از لحاظ کمی، بلکه از منظر کیفی نیز موسیقی سنتی در وضعیت مناسبی قرار ندارد. کمبود مخاطب، نبود حمایت مالی، و گرایش به سمت تولیدات تجاری، موسیقی سنتی را از مسیر اصیل خود دور کرده است.
وی افزود: در حال حاضر هنرمندان این حوزه بدون بودجه مشخص، با هزینه‌های شخصی آثار خود را تولید می‌کنند؛ این در حالی است که فضاهای اجرایی استاندارد نیز محدود و پرهزینه هستند. جوادزاده حتی پیش‌بینی کرد که در سال ۱۴۰۴ نیز، وضعیت بهبود چشمگیری نخواهد یافت.
او با اشاره به چرایی کاهش نفوذ موسیقی سنتی، بیان کرد: این ژانر موسیقایی دیگر توانایی بازتولید خلاقانه ندارد؛ یعنی نمی‌تواند با حفظ اصالت، با نیازهای جامعه امروز نیز هم‌راستا شود. همین ناتوانی باعث شده است که مخاطب به موسیقی پاپ تجاری گرایش پیدا کند.
جوادزاده همچنین تأکید کرد که جشنواره‌هایی همچون امیرجاهد، جوان، موسیقی فجر و… با وجود سهمی اندک برای موسیقی سنتی، نتوانسته‌اند تأثیر قابل توجهی در ارتقای این گونه داشته باشند. او انتقاد تندی نسبت به جشنواره موسیقی فجر مطرح کرد و گفت: در حالی که چهره‌هایی چون شجریان و لطفی جایزه‌ای ندارند، صحبت از جایزه محسن چاوشی به میان آمده؛ این رویکرد نشان‌دهنده اولویت دادن به موسیقی پاپ در جشنواره‌ای است که باید ملی و هنری باشد.
بخش مهمی از این گفتگو به بررسی سند ملی موسیقی اختصاص داشت؛ سندی که به‌گفته جوادزاده، علی‌رغم تصویب، اجرایی نشده و حتی در محتوای اولیه‌اش نیز دغدغه‌ای برای حمایت از موسیقی سنتی دیده نمی‌شود. او اظهار داشت: این سند عملاً در خدمت موسیقی پاپ و توسعه بازار تجاری آن است، بدون آن‌که نظام یارانه‌ای مشخصی برای تقویت موسیقی سنتی در آن لحاظ شده باشد.
او سند ملی موسیقی را نیازمند بازنگری بنیادین دانست و گفت: اگر قرار است سندی با هدف سیاست‌گذاری هنر موسیقی تدوین شود، باید دستگاه‌ها و نهادهایی مانند آموزش‌و‌پرورش، شوراهای تأمین و حتی پلیس در اجرای آن مشارکت داشته باشند.
جوادزاده در پایان با ابراز تأسف از کم‌توجهی برخی مدیران فرهنگی به ارزش موسیقی اصیل ایرانی گفت: گویا هنوز بسیاری باور ندارند که موسیقی ایرانی، گنجینه‌ای هزارساله است که باید حفظ و تقویت شود. این بی‌اعتقادی، بزرگ‌ترین درد ماست.
