به گزارش خبرگزاری ریتم؛نتایج یک پژوهش تازه نشان میدهد برای آن دسته از هنرمندانی که سودای شهرت دارند، نور شدید صحنه الزاماً روشنایی مسیر زندگی نیست. بررسی جدیدی از خوانندگان آمریکایی و اروپایی نشان میدهد شهرت نهتنها ضامن موفقیت نیست، بلکه میتواند سالهایی از عمر هنرمندان بکاهد؛ موضوعی که بار دیگر بحث درباره آسیبهای پنهان صنعت موسیقی را زنده کرده است.
بر اساس این تحقیق، خوانندگانی که به شهرت بالا دست مییابند، بهطور متوسط ۴.۶ سال زودتر از همتایان کمتر شناختهشده خود از دنیا میروند. پژوهشگران تأکید میکنند این تفاوت، بیش از آنکه به سبک زندگی پرخطر یا فشردگی کار مربوط باشد، به ماهیت خودِ شهرت ارتباط دارد؛ پدیدهای که فشارهای بیوقفهاش راه را برای رفتارهای آسیبزا، فشار روانی و انزوای اجتماعی هموار میکند.
در این میان، نتایج پژوهش نشان میدهد خوانندگان تکخوان بیش از دیگران در معرض خطر قرار دارند؛ کسانی که بدون همراهی پشتصحنهای یک گروه موسیقی، باید بار توقعات عمومی، فشار رسانهها و چالشهای زندگی هنری را به تنهایی تحمل کنند. به گفته محققان، عضویت در یک گروه، خطر مرگ زودرس را تا ۲۶ درصد کاهش میدهد؛ زیرا حمایت عاطفی و همنشینی گروهی نقش مهمی در حفظ سلامت روان و رفتار دارد.
مایکل دافنر، استاد روانشناسی شخصیت و استاد دانشگاه آلمان، میگوید: «این یافتهها نگرانکننده است. نشان میدهد که هنرمندان مشهور واقعاً با احتمال جدی مرگ زودهنگام روبهرو هستند.» به گفته او، این خطر پس از رسیدن به شهرت افزایش مییابد؛ اتفاقی که نشان میدهد خودِ شهرت عامل تشدیدکننده است، نه صرفاً سبک زندگی موسیقیدانان.
چهرههای درخشان، عمرهای کوتاه
صنعت موسیقی همواره شاهد مرگهای زودهنگام بوده است؛ مرگهایی که بهدلیل شهرت افراد، با بازتاب گسترده رسانهای همراه میشود و در حافظه مردم میماند. دهه ۲۰۱۰ بهتنهایی شاهد خاموش شدن ستارههایی چون ایمی واینهاوس، ویتنی هیوستون، پرینس، جورج مایکل و کیت فلینت بود؛ افرادی که هرکدام بخشی از فرهنگ موسیقی جهان را شکل دادند اما زندگیشان کوتاهتر از حد انتظار پایان یافت.
دافنر در اشاره به همین نکته میگوید: «بهدلیل پوشش سنگین رسانهای، موارد مرگ زودهنگام بهخوبی در ذهن میمانند. اما چند نفر از خوانندگانی را به خاطر داریم که quietly تا سالخوردگی زندگی کرده باشند؟»
برای دستیابی به نتایج قابل اتکا، پژوهشگران زندگی ۳۲۴ خواننده مشهور را با خوانندگان کمتر شناختهشده مقایسه کردند؛ آن هم با رعایت معیارهایی چون سن، جنسیت، ملیت، قومیت و ژانر موسیقایی. هنرمندانی که بین سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۹۰ حرفهای بودهاند، در این بررسی حضور داشتند تا تعداد کافی از موارد فوت برای تحلیل فراهم شود.
بر اساس دادهها، میانگین سن مرگ خوانندگان مشهور ۷۵ سال و برای افراد کمتر مشهور ۷۹ سال بود. همچنین نتایج نشان داد احتمال مرگ افراد مشهور نسبت به همتایانشان ۳۳ درصد بیشتر است. جزئیات کامل پژوهش در نشریه علمی Journal of Epidemiology & Community Health منتشر شده است.
دافنر معتقد است عوامل متعددی میتواند هنرمندان را در معرض خطر قرار دهد؛ از فشارهای سنگین افکار عمومی، از دست رفتن حریم خصوصی و سبک زندگی پرخطر گرفته تا دسترسی آسان به مواد مخدر در تورهای فشرده موسیقی. او میگوید این امکان وجود دارد که برخی ویژگیهای شخصیتی یا تجربههای سخت دوران کودکی، افراد مستعد را به سمت جستوجوی شهرت سوق دهد؛ افرادی که شاید پیش از رسیدن به صحنه نیز در معرض آسیب بودهاند.
فشاری که شبکههای اجتماعی تشدیدش کردهاند
سَلیاَن گراس، پژوهشگر دانشگاه وستمینستر و نویسنده کتاب «آیا موسیقی میتواند شما را بیمار کند؟» نیز تأکید میکند فضای امروز صنعت موسیقی با گذشته متفاوت است. به گفته او، «رقابت شدید تولید محتوا و سلطه شبکههای اجتماعی» شهرت را به پدیدهای تبدیل کرده که بیش از هر زمان دیگری فرد را منزوی و آسیبپذیر میکند.
او میگوید: «فکر میکنیم میتوانیم شرایط کاری هنرمندان را اصلاح کنیم، اما خودِ شهرت چیزی است که نمیتوان به راحتی آن را کنار گذاشت. شهرت، چیزی مانند اعتیاد نیست که بتوان با مراجعه به مراکز بازپروری ترک کرد؛ گاهی کاملاً از کنترل هنرمند خارج است.»
