به گزارش خبرگزاری ریتم؛ وحید اسدالهی، نوازنده شناخته‌شده موسیقی آذربایجان، در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی موسیقی ایران درباره اجرای ۲۶ آذر در تالار وحدت به همراه حرکات آیینی آذربایجانی توضیح داد: در این اجرا تلاش کردیم برنامه‌ای ارائه دهیم که هم چارچوب‌های موسیقی اصیل آذربایجان را حفظ کند و هم برای مردم جذاب باشد تا حمایتشان ادامه پیدا کند. نگاه من این نیست که ارکستر را با صد یا دویست نوازنده پر کنیم تا خودِ نوازندگان بلیت بخرند. ما برعکس، می‌خواهیم مردم حامی ما باشند و به همین دلیل از بدنه واقعی جامعه برای شکل دادن کنسرت‌ها استفاده می‌کنیم و در تلاش هستیم تا مردم خودشان ما را تشویق و حمایت کنند تا بتوانیم سرپا بمانیم.
او ادامه داد: در این برنامه به رینگ‌های قدیمی آذربایجان توجه کرده‌ایم؛ همان رینگ‌هایی که ریشه در رقص‌های قدیمی دارند. ما از لحن و فضاهای قدیمی و رینگ‌ها و رپرتوارهایی که مردم از آنها خاطره دارند استفاده و بهره برده‌ایم. آهنگ‌های فولک و قدیمی را انتخاب کرده‌ایم تا هم جذاب باشند و هم بخش مهمی از موسیقی و رقص‌های قدیمی و فولک، همراه با حرکات موزون، رینگ‌ها و ساختارها حفظ شود. این‌ها آهنگ‌های شادی هستند، اما شادیِ بی‌منطق نیست؛ شادی هدفمند و موسیقایی است، نه شادی سطحی. به نظر من مردم امروز بیش از هر چیز نیاز به شادی درست دارند.
وی افزود: در کنار موسیقی فولک شاد، با همکاری پسرم مراد، قطعات شش و هشتی و کارهای آلبومی را دوباره تنظیم کرده‌ایم تا برنامه هم بار موسیقایی داشته باشد و هم نشاط و شادی هدفمند ایجاد کند. هدف ما این است که همه رضایت داشته باشند و خوشبختانه مردم نیز تا امروز استقبال خوبی از این برنامه‌ها داشته‌اند.
جوان‌ها و موسیقی فولک؛ فاصله یا بازگشت؟
اسداللهی درباره ترکیب ارکستر گفت: ارکستر روی پرکاشن چیده شده است و ملودی‌هایی که داریم باعث افزایش تعداد نوازندگان در کنسرت شده است؛ به‌طوری که در این اجرا هم تعداد نوازندگان بیشتر شده و سازهای کمانچه و قانون به ارکستر اضافه کرده‌ایم. نوازندگان ما جوان هستند—حدود بیست تا بیست‌ودو ساله—و به تکنیک لازم برای اجرای رپرتوار آذربایجان رسیده‌اند. پیش‌تر استفاده از قانون دشوار بود، چون بسیاری از قانون‌نوازان سنتی تکنیک لازم برای اجرای ریتم‌های بالارونده و تند ما را نداشتند؛ اما نسل جدید به مهارت رسیده و این بار قانون حضور فعالی دارد و اجرای آن بسیار جذاب خواهد شد.
او در پاسخ به این پرسش که چرا امروز جوان‌ها کمتر به موسیقی آذری و فولک توجه می‌کنند، گفت: این موضوع دو بخش دارد که من هم آن را قبول دارم و هم قبول ندارم. در نسل من، کمبود آموزش جدی و تعداد محدود موزیسین‌ها باعث شده بود استادانی مثل صفرعلی جاوید، علی سلیمی، اسکندر موسی‌پور و محمد بناوی—که امروز دیگر در میان ما نیستند—تنها مرجع‌ها باشند. اما امروز شرایط بهتر شده است. میانگین سنی ارکستر من ۲۱ سال است؛ برای مثال نوازنده تار من یک دخترخانم حدود بیست‌وپنج ساله و پیانیست من ۲۱ ساله است. بچه‌ها بسیار خوب کار می‌کنند.
وی ادامه داد: در گذشته، در شهرهایی مثل مشکین‌شهر یا سراب اصلاً کلاس موسیقی آذربایجان وجود نداشت و فقط موسیقی سنتی ایران تدریس می‌شد. اما اکنون مثلاً یک کلاس تار در تبریز پنجاه تا شصت شاگرد دارد. بنابراین اینکه بگوییم جوان‌ها به موسیقی فولک خودشان توجه نمی‌کنند، کاملاً درست نیست؛ اتفاقاً نسل جدید فعال‌تر هستند و باید گفت این عدم توجه نسبی، بیشتر نتیجه کم‌توجهی والدین است که به دردسرهای مسیر هنری فرزندانشان فکر می‌کنند.
اسداللهی با انتقاد از وضعیت نظام آموزشی افزود: مشکل دیگر در این زمینه، سیستم آموزشی ما است. هنرستان‌ها موسیقی اقوام را آموزش نمی‌دهند؛ یا موسیقی کلاسیک تدریس می‌شود یا موسیقی سنتی که تعریف مشخص خود را دارد. طبیعی است که خروجی چنین سیستمی، فاصله گرفتن جوان‌ها از موسیقی اقوام باشد. اگر هنرستان‌ها دروس رسمی دایره، تار، کمانچه آذربایجان و سازهای اقوام را ارائه دهند، خروجی‌ها بسیار متفاوت خواهد شد. از آقای میرزاخانی، غلامی و دیگران نیز قدردانی می‌کنم که تلاش می‌کنند این مسیر رسمی شود و ما نیز در تلاش هستیم تا دایره‌نوازی در دانشگاه علمی‌کاربردی تدریس شود.
وی همچنین گفت: اگر موسیقی فولک ما در تهران اجراهای بیشتری داشته باشد، شاهد پیشرفت چشمگیری در این سبک خواهیم بود؛ هرچند که در حال حاضر نیز مناطق مختلف، موسیقی فولک خودشان را تقویت می‌کنند.
نقد وضعیت حمایت از موسیقی فولک و چشم‌انداز آینده
این نوازنده آذری با مقایسه وضعیت ایران و کشورهای دیگر افزود: در کشورهای مختلف مثل آلمان، بلژیک، اسپانیا، سوئیس و سوئد، موسیقی فولک به‌طور کامل مورد حمایت قرار می‌گیرد. اما در ایران هنوز در خانه موسیقی یا انجمن‌های مشابه، جای مشخصی برای موسیقی اقوام وجود ندارد و تمرکز بیشتر بر موسیقی سنتی یا پاپ است و از استادان موسیقی اقوام فقط برای پر کردن برنامه‌ها استفاده می‌شود. این مسئله نه فقط به سیستم‌ها بلکه به خود موزیسین‌هایی مربوط است که در بخش سنتی به شکل افراطی عمل می‌کنند. خانواده موسیقی باید این نگاه را کنار بگذارد و با نگاهی ویژه‌تر به موسیقی فولک توجه کند.
اسداللهی گفت: خوشحالم که در یک سال اخیر، به سمت گشایش فرهنگی در حال حرکت هستیم. خوشبختانه در شهرهایی مثل تبریز و اردبیل امروز اتفاقات فرهنگی مهمی رخ می‌دهد و کنسرت‌های زیادی برگزار می‌شود. اگر تالارهای تهران هم حمایت بیشتری کنند، موسیقی فولک فرصت بیشتری برای دیده‌شدن خواهد داشت.
این استاد موسیقی آذری در پایان درباره برنامه‌های آینده گروهش توضیح داد: در کنار اجرای تالار وحدت، برای یازدهم دی‌ماه نیز درخواست اجرا داده‌ایم و در حال هماهنگی هستیم. امیدوارم شرایط سالن‌ها کمی آزادتر و هزینه‌ها کمتر شود تا گروه‌های موسیقی اقوام و فولک بتوانند با خیال راحت‌تری فعالیت گسترده‌تری داشته باشند.
