به گزارش خبرگزاری ریتم؛ منیره پوری، مدیر مؤسسه فرهنگیهنری شارو و برگزارکننده یازدهمین دوره «جشنواره موسیقی بیت و حیران»، با اشاره به برگزاری ده دوره پیشین در سطوح استانی، منطقهای و ملی گفت این جشنواره برای آنها صرفاً یک رویداد هنری نیست، بلکه بستری برای بازتاب فرهنگی و هنر موسیقایی زاگرس و ایران به شمار میرود. به گفته او، با توجه به حضور مؤثر شارو در دورههای پیشین و پیشنهاد اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان، میزبانی دوره یازدهم به این مؤسسه واگذار شد و با توجه به در اختیار بودن سالنهای اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و سالن تازه «هفتتیر»، پذیرش این مسئولیت فرصتی برای برداشتن گامی تازه در اعتلای فرهنگ و هنر این سرزمین بود.
او تأکید کرد امید میرود این دوره نه صرفاً یک رخداد هنری، بلکه حرکتی فرهنگی و اجتماعی برای تداوم میراث موسیقایی باشد. پوری که سابقه همکاری با بخش امور بانوان فرمانداری سردشت را دارد، درباره ظرفیتهای موسیقی نواحی برای برگزاری جشنواره توضیح داد: موسیقی هر ناحیه، تجسم صوتی زیستجهان مردم آن سرزمین است؛ موسیقیای ریشهدار در تاریخ، باورها، آیینها و آداب زندگی که جغرافیا، اقلیم، معیشت و همزیستی با طبیعت در شکلگیری آن نقشی بنیادی دارند. از این رو موسیقی نواحی تنها فن و تکنیک نیست، بلکه روایت هستی، غم و شادی و عشق و رنج انسان در بستر سرزمینش است.
پوری در ادامه با طرح مسئله کمرنگ شدن توجه نسل جوان به موسیقی قومی، نقش رسانهها و شبکههای اجتماعی در شکلدهی سلیقه فرهنگی را یادآور شد و گفت باید با زبانی تازه و در عین حال ریشهدار به بازخوانی و بازمعرفی موسیقی نواحی پرداخت تا از گسست هویتی در برابر امواج فرهنگهای جهانی جلوگیری شود. به باور او، آشنا کردن نسل جدید با زیباییشناسی موسیقی بومی و ریشههای فرهنگی، ضرورتی انکارناپذیر است.
مدیر مؤسسه شارو با اشاره به اینکه آگاهیبخشی تنها با آموزش تحقق نمییابد، افزود باید جوانان را در تولید، برگزاری و مدیریت برنامههای فرهنگی مشارکت داد تا حس تعلق و مسئولیت فرهنگی در آنها تقویت شود. از نگاه او، موسیقی باکلام بهواسطه پیوند عمیق با شعر و ادبیات میتواند پلی میان گذشته و اکنون باشد و جشنواره بیت و حیران در پی بازآفرینی این پیوند نه فقط در قالب اجرا، بلکه بهصورت تجربه زیسته فرهنگی است.
پوری درباره نسبت این جشنواره با جشنواره موسیقی نواحی و بخش نواحی جشنواره موسیقی جوان گفت یکی از نقدهای همیشگی به این رویدادها تمرکز بیش از حد بر اجراهای محدود و کوتاهمدت و فقدان فضای گفتوگو و همنشینی میان نسلهاست؛ ضمن آنکه برگزاری جشنواره جوان در تهران با محدودیتهای سنی و زمانی، فرصت ارتباط عمیق میان هنرمندان را کاهش میدهد و در سالهای اخیر حضور پیشکسوتان موسیقی نواحی نیز کمرنگتر شده است. بهعنوان نمونه، آوازخوانان کرمانج شمال آذربایجان غربی و هورامان در کرمانشاه ـ از خاستگاههای اصلی آوازهای اصیل نظیر لاوک، لاوژه و سیاوچمانه ـ کمتر در این رویدادها دیده میشوند.
او افزود در یازدهمین دوره بیت و حیران تلاش شده این شکاف پر شود؛ به این معنا که در بازه چهارروزه جشنواره بستر ارتباط علمی، تجربی و عاطفی میان سه نسل از هنرمندان موسیقی نواحی فراهم آید تا این رخداد نه صرفاً صحنه اجرا، بلکه مجالی برای انتقال تجربه، تعامل فرهنگی و گفتوگوی میاننسلی باشد و جوانان در کنار پیشکسوتان خود را بخشی از تداوم فرهنگ موسیقایی سرزمینشان بدانند.
پوری که بهعنوان عضو هیئت مؤسس و مدیرعامل انجمن خیریه حمایت از بیماران خاص و صعبالعلاج نیز فعالیت دارد، نگاه جشنواره را محدود به رقابت ندانست و گفت در رویکرد ما جشنواره پیش از آنکه میدان سنجش باشد، باید آیینه هویت موسیقایی یک ملت شود؛ از همینرو در دوره یازدهم با تفکیک گروههای سنی و طبقهبندی سازها در بخشهای بادی، زهی، کوبهای، دونوازی و تکخوانی، ضمن حفظ شور رقابتی، عمق پژوهشی، آموزشی و فرهنگی جشنواره تقویت میشود و تمرکز اصلی بر بخشهای غیررقابتی خواهد بود.
او سپس به محورهای اجرایی این دوره پرداخت: حضور فعال مردم و تبدیل جشنواره به رویدادی مردمی، تجلیل از پیشکسوتان و ایجاد فرصت گفتوگو با نسل جوان، معرفی و تقدیر از پژوهشگران جوان موسیقی نواحی، رونمایی از تازهترین آثار پژوهشی و کتابهای دو سال اخیر، ایجاد فضای صمیمانه برای همافزایی هنرمندان مناطق مختلف، پررنگکردن نقش بانوان هنرمند بهعنوان بخش جداییناپذیر میراث، واگذاری مسئولیت کمیتهها به جوانان برای تقویت حس مالکیت فرهنگی و برپایی نمایشگاه عکس و فیلم با موضوع بیتخوانان و آوازخوانان یک قرن اخیر به همراه مرور تصویری یک دهه برگزاری جشنواره. به گفته او، این بخشها که معمولاً در دیگر جشنوارهها کمرنگاند، ستونهای تداوم موسیقی نواحیاند و این رویداد میکوشد به جنبشی فرهنگی، آموزشی و اجتماعی بدل شود.
پوری درباره واگذاری میزبانی پس از ده دوره گفت پیش از تأسیس مؤسسه، بیش از دو دهه فعالیت اجتماعی و فرهنگی در کنار جمعی از همراهان دغدغهمند داشته و همین تجربهها پشتوانه شکلگیری شارو بوده است. او با اشاره به کارنامه فعالیتها افزود از سال ۱۳۹۷ تاکنون بیش از ۱۲۳ نشست کتابخوانی در قالب «باشگاه کتابخوان کانی» برگزار شده که در کنار تقدیر از نویسندگان، شاعران و مترجمان، به تأسیس کتابخانه در روستاها و مدارس و اهدای کتاب و قفسه به مراکز عمومی و بهداشتی انجامیده است. همچنین راهاندازی «کافه کتاب ژیکو» در سال ۱۴۰۲ بهعنوان نخستین فضای فرهنگی از این دست در سردشت با هدف ترویج مطالعه، گفتوگوی فرهنگی و امانت رایگان کتاب، توزیع بیش از ده هزار جلد کتاب، تجلیل از هنرمندان خوشنویسی، موسیقی و سینما و نیز اکران و برگزاری هفته فیلم و عکس شهرستان مهاباد با مسئولیت مؤسسه در سردشت از جمله فعالیتهاست که نهایتاً به ضرورت ایجاد نهادی منسجمتر و رسمیتر و شکلگیری مؤسسه فرهنگیهنری شارو انجامید.
او در پایان خاطرنشان کرد یازدهمین جشنواره بیت و حیران با حمایت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس شورای اسلامی برگزار میشود؛ همکاریای که بر پایه همافزایی میان نهاد دولتی و بخش فرهنگی غیردولتی شکل گرفته است. به گفته او، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در صدور مجوزها، تأمین بخشی از منابع مالی، فراهمسازی امکانات رفاهی و ایجاد هماهنگی با نهادهای شهرستان نقش مؤثری داشته و امید میرود این همگرایی جایگاه سردشت را بهعنوان یکی از کانونهای فعال موسیقی نواحی ایران تثبیت کند.
یازدهمین «جشنواره موسیقی بیت و حیران» توسط مؤسسه فرهنگیهنری شارو، با دبیری حسن حسنزاده و دبیری اجرایی ناصح بهرامبیگی، از ۱۰ تا ۱۳ آذرماه در سردشت برگزار میشود.