به گزارش خبرگزاری ریتم؛ یازدهمین جشنواره سراسری موسیقی بیت و حیران در حالی نخستین روز خود را سهشنبه ۱۱ آذر در شهرستان سردشت پشت سر گذاشت که استقبال پرشور مردم این شهر، هنرمندان و دستاندرکاران را غافلگیر کرد. در روز اول این جشنواره، در مجموع ۵۳ نوازنده و خواننده در بخش رقابتی و ۲۵ موزیسین در قالب گروهنوازی، تکنوازی و اجرای آواز در بخش جنبی به هنرنمایی پرداختند تا تنوع و غنای موسیقی نواحی ایران بار دیگر به نمایش گذاشته شود.
اردشیر کامکار، داور یازدهمین جشنواره موسیقی بیت و حیران، در حاشیه این اجراها در گفتوگو با خبرنگار روابط عمومی جشنواره، با تأکید بر اهمیت چنین رویدادهایی گفت این جشنواره برای گروهها انگیزه زیادی ایجاد میکند تا خودی نشان دهند و فعالیتهایشان را با جدیت بیشتری ادامه دهند. او در ادامه افزود که به نظرش سطح نوازندگیها نسبت به دورههای گذشته رشد قابلتوجهی داشته است؛ زیرا تنها در چنین جشنوارههایی است که موزیسینها میتوانند به مولفههایی چون اصالت و فرهنگ خاص خود بپردازند و همین موضوع باعث شده در این دوره، زیباییهای بیشتری در اجراها دیده شود.
کامکار همچنین با اشاره به تنوع گسترده جغرافیایی گروهها و نوازندگان شرکتکننده در جشنواره گفت: وقتی در یک دوره جشنواره، گروهی از کرمانشاه، خراسان شمالی، لرستان یا کردستان روی صحنه میآید، میتوان دریافت که کشور ما تا چه حد تنوع موسیقایی دارد. او ایران را از نظر تنوع موسیقی، ریتم و رنگ جزو استثنائات جهان دانست و جشنواره بیت و حیران را از این منظر بسیار جذاب توصیف کرد.
او در بخش دیگری از سخنان خود به استقبال بیسابقه مردم سردشت از اجراها اشاره کرد و توضیح داد: در شهرهای بزرگ بهدلیل تعدد اجراها، مخاطبان تا حدی به اشباع رسیدهاند و استقبال کمتری از جشنوارههای جدی میکنند؛ اما در شهرهایی که از مرکز دورتر هستند، شور و شوق مردم برای چنین برنامههایی بسیار بیشتر است. به گفته او، برگزاری جشنواره بیت و حیران در شهرستانی مانند سردشت، گواه روشنی است بر اینکه مسئولان باید برنامههای بیشتری از این دست را برای شهرهای دور از مرکز تدارک ببینند.
این نوازنده و آهنگساز برجسته موسیقی ایرانی افزود: استقبالی که از جشنواره شده برای من بسیار غافلگیرکننده بود. البته از مردم با فرهنگ و با اصالت سردشت انتظار استقبال داشتم، اما این حد از حضور مردمی واقعاً برایم غیرمنتظره بود و نشان میدهد که موسیقی نواحی ایران هرگز نمیمیرد. او با تأکید بر اینکه مردم ایران و بهویژه کردها عمیقاً موسیقیدوست هستند، گفت که تصور نمیکرده مردم چنین شور و هیجانی برای دیدن اجراها از خود نشان دهند.
کامکار در ادامه توصیه کرد که دستاندرکاران با موسیقی «مهربانانهتر» برخورد کنند و یادآور شد: موسیقی، اصل فرهنگ یک سرزمین است. اگر بخواهیم در مورد فرهنگ یک کشور قضاوت کنیم، باید ببینیم موسیقی آن تا چه حد تواناست. او موسیقی ایران را بسیار توانا دانست و این توانایی را نشانه بالندگی فرهنگی کشور ارزیابی کرد.
داور بخش رقابتی جشنواره، با اشاره به اینکه جشنواره موسیقی بیت و حیران بهلحاظ دربرگیری موسیقیهای مقامی و فولکلور مناطق مختلف، رویدادی مفید و ضروری است، درباره معیارهای داوری این دوره گفت: کوک آنسامبل، نوع تنظیم قطعات، انتخاب ملودیهای خاص، شیوه اجرا، قدرت تکنیکی و خلاقیت از جمله مواردی است که برای داوری در نظر گرفتهایم.
او که خود نوازنده کمانچه است، با اشاره به اینکه همه ژانرهای موسیقی از موسیقی فولکلور الهام گرفتهاند، بیان داشت: معتقدم هر سبکی از موسیقی اگر با قدرت و خلاقیت اجرا شود، موسیقی خوبی خواهد بود. او افزود بسیاری از خوانندگان، موسیقی مناطق دیگر را با لهجه خودشان اجرا میکنند و در داوری باید توجه کرد که آن موسیقی تا چه حد اصالت خود را حفظ کرده است.
کامکار همچنین با اشاره به رواج برخی سبکهای موسیقی در فضای مجازی گفت: شادی بخشی از موسیقی ماست اما متأسفانه در هر ژانری برای بعضی قطعات و گروهها به قدری تبلیغ میکنند که این روند تأثیر منفی میگذارد و از اصالت آثار میکاهد.
او در ادامه با انتقاد از کمبود حمایت نهادی از موسیقی جدی و مقامی اظهار کرد: ما تنها حمایتمان از سوی مردم است. متأسفانه هیچ نهاد و بنیادی از موسیقی خوب حمایت نمیکند و مراکز خصوصی و برخی تهیهکنندگان موسیقی برای هیچ گروه محلیِ باکیفیتِ بدون خواننده معروف، کنسرت نمیگذارند و آثارشان را پخش نمیکنند.
اجراهای رقابتی و جنبی جشنواره
در بخش رقابتی که آغازگر اجراهای روز نخست بود، ۶ نوازنده عود از سردشت، سنندج، بانه، تبریز و روانسر، ۷ نوازنده دیوان از سنندج، جوانرود، تهران و بوکان، ۸ نوازنده دف از سردشت، سنندج، سقز و مریوان، ۹ نوازنده ساز ضرب کردی از سردشت، سقز، بوکان و کامیاران، ۹ نوازنده دوتار از شیروان، گنبد کاووس، بجنورد، مازندران، تربت جام، فاروج و مشهد، ۹ نوازنده تنبور از کرمانشاه، کوزران، کرند غرب–دالاهو، تهران و ایلام و همچنین ۱۱ خواننده از مریوان، کرمانشاه، سنندج، مهاباد، نقده، بوکان، سقز و دالاهو در حضور هیئت داوران متشکل از اردشیر کامکار، علیاکبر مرادی، مجتبی قیطاقی، محمدعلی مرآتی و حیدر کاکی روی صحنه رفتند و به رقابت پرداختند.
در ادامه اجراهای روز اول، بخش پژوهشی این دوره از جشنواره با حضور و سخنرانی ستار حسینزاده برگزار شد و پس از آن در بخش جنبی، گروه موسیقی سنیار از بندر ماهشهر و گروه بروسکه از نقده قطعات منتخب خود را اجرا کردند.
یکی از نکات جالب توجه این بخش که از ساعت ۲۱ آغاز شد، استقبال فراتر از ظرفیت ۵۵۰ نفره سالن هفتم تیر بود. این بخش در حالی با استقبال کمنظیر مخاطبان در سردشت برگزار شد که بسیاری از علاقهمندان ناچار شدند بهصورت ایستاده در داخل سالن یا در فضای لابی سالن شهدای هفتم تیر سردشت، از طریق ویدئوپروژکتور اجراها را دنبال کنند.
در بخش جنبی، اجراهای متنوعی روی صحنه رفت؛ از جمله دونوازی دهل و سرنا از کرمانشاه (نیما شفیعی و نامخاص صیادی)، «سیاوچمانه – هورامان» (رحمت نوریزاده و علی برزکار)، «حیران – پیرانشهر» (ابوبکر آذررو)، دونوازی نرمهنای و ضرب – سقز (پارسا احمدزاده و کیانوش شهسواری)، «هوره – سرپل ذهاب» (سلیمان نوروزی)، «مقام و گورانی – پیرانشهر» (حسین وفا)، «لاوک – شوط» (سیدولی نوروزی)، دونوازی کمانچه و ضرب – خرمآباد (میثم یاراحمدی و حسن سالم)، دونوازی دوزله و ضرب – ایلام (علیرضا ابراهیمی و کیان عبداللهزاده)، «گورانی – سردشت» (احمد حسینپور)، «بیت – ربط» (ریبوار حاجیخلانی)، «لاوک – ارومیه» (یوسف خلیلی)، دونوازی بالابان و ضرب (محمدحسین جعفری و بهزاد جوست)، «مقام – سردشت» (اسماعیل مسروری)، «بیت – بوکان» (امیر علیپور)، «حیران – اشنویه» (احمد پورمعروف)، تکنوازی شمشال – تهران (سانیار مصطفایی)، تکنوازی نی – یزد (علیرضا حیدری)، دوتار – خراسان شمالی (حسین ولینژاد)، تکنوازی شمشال – جوانمرد (باسط مرادی)، «حیران – میرآباد» (خالد مولودی)، «مقام – یاسوج» (محمد اسلامی) و در نهایت دونوازی سرنا و دهل – همدان (علی کریمی و حیدر صیفی).
بر اساس برنامهریزی انجامشده، امروز در دومین روز از یازدهمین جشنواره موسیقی بیت و حیران، گروههای موسیقی شرکتکننده در قالب گروهنوازی در حضور هیئت داوران به صحنه میروند و در بخش جنبی نیز گروههایی از شهرهای مختلف اجراهای خود را ارائه خواهند کرد. همچنین سخنرانی استادان موسیقی ایران و بخش پژوهش نیز در این روز برگزار میشود.
یازدهمین جشنواره موسیقی بیت و حیران توسط مؤسسه فرهنگی هنری «شارو» و به دبیری حسن حسنزاده و دبیری اجرایی ناصح بهرامبیگی از ۱۱ تا ۱۳ آذرماه ۱۴۰۴ در سالن یادمان شهدای شیمیایی ۷ تیر سردشت برگزار میشود.
